غیرممکن است بدانیم دقیقا چه تعدادی به یک زبان خاص صحبت می‌کنند، اما یک مسئله روشن است؛ انگلیسی در میان هزاران گویش جهان، جایگاه ویژه‌ای دارد؛ با حدود ۱٫۵ میلیارد سخنور در مقابل ۱٫۳ میلیارد نفری که به زبان چینی ماندارین صحبت می‌کنند، تخمین زده می‌شود که از هر چهار نفر یک نفر می‌تواند به زبان انگلیسی معیار صحبت کند.

در اواخر قرن پانزدهم، فقط حدود ۳ میلیون نفر به زبان انگلیسی صحبت می‌کردند، اما اکنون انگلیسی، به زبان بین‌المللی روابط و فرهنگ جهانی از سینما و موسیقی پاپ و علم و دانش گرفته تا اینترنت، هوانوردی و اکتشافات قطب جنوب تبدیل شده است. اما این جایگاه ویژه به‌زودی با تهدید جدیدی مواجه می‌شود، البته این تهدید از سوی رقبایی مانند چینی ماندارین نیست. بلکه به‌گفته، گاستون دورن، نویسنده و زبان‌شناس شهیر و نویسنده کتاب پر فروش «بابل: دور دنیا به ۲۰ زبان»، زبان فناوری، به سیطره‌ی انگلیسی در دنیای امروز پایان می‌دهد.

انگلیسی هنوز بیش‌ترین تعداد سخنور را در دنیا دارد. در این نمودار سخنوران به میلیون ذکر شده‌اند

نویسنده و زبان‌شناس هلندی در مصاحبه‌ای که اخیرا با خبرگزاری News.com.au استرالیا داشت، گفت که در سراسر جهان حدود ۶ هزار زبان تکلم می‌شود، اما بعید است که هیچ‌کدام از این زبان‌ها این توانایی را داشته باشند که به قدرت و نفوذ زبان انگلیسی برسند، مگر اینکه یک تغییر عمده‌ی سیاسی در قدرت جهانی به وقوع بپیوندد. بااین‌حال، او گفت که زبان فناوری می‌تواند قدرت و نفوذ زبان انگلیسی را به مخاطره بیاندازد.

دورن گفت:

در برهه‌ای، صاحب دستگاه‌هایی خواهیم شد که گفتار ما را به هر زبان عمده دیگری ترجمه می‌کنند. بااین‌حال، هنوز به چنین جایگاهی نرسیده‌ایم.

فناوری به‌زودی به ما این امکان را می‌دهد که بدون مترجم با تقریبا هرکس در دنیا صحبت کنیم

او از این دستاورد بزرگ زبانی به‌عنوان «خُرده بابل» یاد می‌کند که اشاره‌ای به افسانه‌ی مشهور برج بابل و اختلاف زبانی مردمان جهان است. و یعنی اینکه ما در آینده، بدون نیاز به یادگیری زبان‌های خارجی می‌توانیم با تمام مردم دنیا صحبت کنیم.

گاستون دورن می‌گوید:

یادگیری زبان هنوز هم به همه‌ی دلایل فرهنگی و روان‌شناختی ارزشمند خواهد بود، اما اکثریت مردم به خود زحمت یادگیری زبان‌های جدید را نخواهند داد. بنابراین چینی ماندارین یا هیچ زبان دیگری نیست که احتمالا به سیطره زبان انگیسی پایان دهد، بلکه زبان فناوری این مهم را به انجام می‌رساند.

دورن می‌گوید، انگلیسی در حال حاضر نزدیک‌ترین زبانی است که به زبان جهانی داریم و بعید است مردم از آن دست بکشند. بااین‌حال، او تصور می‌کند که این زبان می‌تواند تکامل پیدا کند، به این معنی که زبان انگلیسی مورد استفاده در روابط بین‌المللی به‌تدریج ساده‌تر خواهد شد و در این فرایند نوعی زبان جهانی یا گلوبیش پدید می‌آید.

گلوبیش، ورژن ساده‌شده‌ی انگلیسی انگلو-اَمریکن است که به‌عنوان زبان میانجی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زبانی مشترک بین گویشورانی که زبان مادری متفاوتی با هم دارند.

آقای دورن می‌گوید:

همچنین ممکن است که زبان انگلیسی به‌عنوان زبان نخست (مادری) به زبان‌های جداگانه‌ای از جمله زبان آمریکایی، بریتانیایی و استرالیایی درکنار گلوبیش انشعاب پیدا کند. اما انتظار ندارم که جهان یک زبان کاملا جدید را بپذیرد.

آقای دورن در کتاب جدید خود می‌نویسد اگر ما چینی ماندارین، اسپانیایی و هندی-اردو (درکنار زبان نخست انگلیسی) را یاد بگیریم، می‌توانیم بدون نیاز به مترجم در جهان سفر کنیم، اما از آنجایی که خُرده بابل نزدیک است، آیا استرالیایی‌ها و اصولا دیگر مردم جهان باید به خود زحمت یادگیری زبان‌های جدید را بدهند؟

گلوبیش بلدی؟

آقای دورن می‌گوید زبان‌های آسیایی آشکارا برای آینده‌ی استرالیا اهمیت دارند، به‌خصوص چینی ماندارین باتوجه‌به افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی چین، اهمیت بسیار ویژه‌ای خواهد داشت. بااین‌حال، او گفت که شاید بهتر باشد که استرالیایی‌ها تلاش کنند زبان دیگری را یاد بگیرند، چرا که چینی ماندارین برای گویشوران زبان انگلیسی بسیار دشوار است.

آقای دورن که خود یک چندزبانه‌ی مشهور است و به ده‌ها زبان از جمله آلمانی، آفریقایی، فریسی و اسپرانتو تسلط دارد، گفت:

متأسفانه، ماندارین، زبانی بسیار دشوار است، مخصوصا برای گویشوران زبان‌ انگلیسی و دیگر زبان‌های اروپایی. بنابراین، زبان همسایه‌ی شمالی استرالیا، اندونزی، گزینه بهتری خواهد بود. یادگیری این زبان، بسیار آسان‌تر است و طی چند دهه‌ی آینده، به پنجمین یا ششمین زبان بزرگ دنیا بدل خواهد شد و در عین حال، فرصت دسترسی به مالزی هم را به وجود می‌آورد.

آقای دورن در ادامه گفت، موفقیت زبان انگلیسی تاکنون فقط مرهون سادگی نبوده، بلکه دلیل این است که سخنوران زبان انگلیسی در خلال ۷۰ سال گذشته یا بیشتر به‌لحاظ اقتصادی و فرهنگی جهان را تحت سلطه خود قرار داده‌اند.

آقای دورن می‌گوید انگلیسی در حال حاضر نزدیک‌ترین زبانی است به زبان جهانی بوده و بعید است مردم از آن دست بکشند

 او گفت:

یادگیری زبان انگلیسی مطمئنا تا حدودی نسبت به زبان‌های دیگر راحت‌تر است، اما آ‌ن‌طور که ممکن است فردی که زبان مادرش انگلیسی است تصور کند، ساده نیست. و خصوصیات زبانی ارتباطی به سلطه‌ی فعلی آن ندارد.

آقای دورن در ادامه گفت، سلطه‌ی زبان انگلیسی را می‌توان تنها با چهار حرف توضیح داد: UK و US.

او گفت:

امپراتوری بریتانیا بزرگ‌ترین امپراتوری است که دنیا تابه‌حال به خود دیده است و این (بریتانیایی‌ها) زبان خود را در تمام نواحی که مقیم آنجا شده‌اند پخش کرده‌اند: استرالیا، نیوزیلند، کانادا و قطعا ایالات متحده. سپس در دهه‌های اخیر، زمانی‌که غلبه‌ی اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی آمریکا با جهانی‌شدن همزمان شد، زبان انگلیسی تبدیل به زبان پیش‌فرض در تمام حوزه‌ها از روابط بین‌المللی از سینما، موسیقی پاپ و علم و دانش تا هوانوردی و اکتشافات قطب جنوب شد.